Soli’de gün yüzüne çıkan tahıl örneklerinin sonuçları arkeoloji dünyasında heyecan uyandırdı.
DÜNYANIN ISLAH EDİLMİŞ EN ESKİ BUĞDAY TÜRÜ SOLİ’DE
Mersin’in Mezitli ilçesinde bulunan Soli-Pompeiopolis Antik Liman Kentinde, 2009 yılında yapılan kazılarda gün yüzüne çıkarılan ‘arpa, buğday ve mercimek’ örnekleri incelendi. İnceleme neticesinde buğday tanelerinin Neolitik Dönemde ıslah edilmiş olan ‘Çatal Siyez Buğdayı’ (Triticum Dicoccum) olduğu açıklandı.
Soli Pompeiopolis Antik Liman Kentini Koruma ve Tanıtma Derneği Genel Sekreteri Arkeolog Cem Cıvaoğlu, antik kentte 2009 yılı kazılarında gün yüzüne çıkarılan tahıl örneklerinin inceleme sonuçlarını açıkladı.
Her yıl yaz aylarında gerçekleşen kazıların Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Remzi Yağcı’nın başkanlığında yürütüldüğünü hatırlatan Cem Cıvaoğlu, Soli’nin farklı uygarlıklara ait yaşam evrelerinin bir arada incelenebildiği, zengin bilimsel verilerin elde edildiği önemli bir antik kent olduğunu vurguladı.
Geçtiğimiz yıl Soli Höyüğün bilinen en erken dönemine ait olan ve M.Ö. 15. yüzyıla tarihlenen ‘Hitit İmparatorluk Çağı’ tabakalarında yapılan kazı çalışmalarında bulunan tahıl örneklerinin, Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Emel Oybak tarafından incelendiğini belirten Cıvaoğlu, “Yapılan inceleme neticesinde, buluntuların ‘Çatal Siyez Buğdayı’ (Triticum Dicoccum), ‘Kabuklu Arpa’ (Hordeum Vulgare) ve ‘Mercimek’ (Lens Culinaris) olduğu belirlendi” dedi.
M.Ö. 15. Yüzyıl Hitit Çağı’na ait tabakada, bir mutfak ya da silo olduğu düşünülen bölümde açığa çıkarılan tahıl örneklerinin yanmış halde bulunduğunu anımsatan Cem Cıvaoğlu, “Hacettepe Üniversite Biyoloji Bölümü’nün raporuna göre Soli’de ortaya çıkan buğday, literatürde adı (Triticum Dicoccum) olarak geçen bir tür. Ülkemizde ‘Çatal Siyez Buğdayı’ olarak da bilinen bu tür, insanoğlunun yüz binlerce yıl doğaya bağlı yaşamdan, doğaya hakim yaşama geçişte ıslah ettiği en eski tahıl ürünlerinden biri. ‘Neolitikleşme’ olarak da tanımlayabileceğimiz bu süreç, insanın doğa, kültür ve teknoloji ile etkileşerek ‘üretime geçiş’ evresinin adeta kilit taşı” diye konuştu.
Cem Cıvaoğlu, ele geçen diğer tahıl olan arpa türünün, günümüzde daha çok malt ve yem olarak kullanılıyor olsa da, 20 bin yıla yakın bir süredir insanoğlunun tükettiği bir besin olduğunu, keza mercimeğin de yüzyıllardan beri sofraların vazgeçilmez bir parçası olduğunu kaydetti. Cıvaoğlu, “Yeni ortaya çıkan tahıl örneklerini, daha önceki yıllarda bulduğumuz örneklerle birlikte değerlendirdiğimizde, Soli’de tarımsal üretimin yaygın ve çeşitli olduğunu söyleyebiliriz. Soli, her ne kadar bir liman ve ticaret kenti olsa da, geniş ve verimli arazilerinde önemli bir tarımsal üretim söz konusuydu. Sayın Prof. Dr. Remzi Yağcı Başkanlığında yürütülen kazılarımızın önümüzdeki yıllarda kentimiz tarihine ışık tutmaya devam edeceğine inanıyor, kentimiz adına Sayın hocamıza ve ekibine bir kez daha teşekkür ediyoruz” dedi.
Kaynak
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder